Back to school: wat heeft een leerling met gescheiden ouders nodig?

Ik was 9 jaar oud, ik zat in groep 5. Mijn ouders hadden mijn broers en mij onlangs verteld dat zij uit elkaar gingen, en dat nieuws was nog lang niet verwerkt in mijn koppie. Ik probeerde mee te doen met de les. Maar zodra we voor onszelf mochten gaan werken, en ik me niet meer kon vasthouden aan de afleiding van de lesstof, werd de chaos in mijn hoofd me te veel. Ik moest huilen. 

Een klasgenootje zag me huilen, en vroeg me of ik wilde dat de juf even naar me toe kwam. Samen met de juf liep ik naar de gang, om daar even mijn verdriet te kunnen delen. Ik liet haar weten dat ik zo in de war was, en verdriet had, omdat mijn ouders uit elkaar gingen. De juf probeerde me te troosten. “In ieder geval is er nu niet meer telkens ruzie thuis”, zei ze. Maar er was helemaal geen ruzie thuis, of in ieder geval niet voor zover ik wist. Dat vertelde ik haar. “Maar waarom gaan ze dan uit elkaar?” Ik wist het ook niet.

Niet begrepen worden, én zelf dingen niet begrijpen, hebben me altijd al gefrustreerd. In deze situatie kwamen beide vormen van onbegrip samen, hoewel ik dat als 9-jarige waarschijnlijk niet zo bewust had geweten. Het gebrek aan controle over wat er stond te gebeuren en hoe mijn leven ging veranderen, maakte me angstig. Niet begrijpen wat er aan de hand was, maar wel doorhebben dat het nieuws een verscheurende impact zou hebben, maakte dit nog erger.

Ieder kind is anders, en iedere scheiding evenzo. Maar het gebrek aan controle over de situatie, en niet begrijpen waarom papa en mama nou eigenlijk uit elkaar gaan, lijkt voor veel kinderen van gescheiden ouders erg lastig te zijn. Wat had mijn juf kunnen doen om mij hierin te kunnen steunen? 

Tips voor docenten om leerlingen met gescheiden ouders te troosten/steunen/helpen:

• Luister naar de leerling. Laat de leerling praten en bied vooral een luisterend oor. Probeer te luisteren, zonder assumpties en zonder dingen zelf in te vullen.
• Iedere scheiding is anders. Niet alle scheidende ouders maken ruzie, en niet alle kinderen zijn er getuige van als er wél ruzies zijn. De complexe zaken die tussen ouders plaatsvinden worden – gelukkig! – niet altijd door (jonge) kinderen bewust ervaren. 
• Ieder kind is anders. Wat de ene leerling nodig heeft, kan voor een andere leerling minder helpend zijn. Onthoud daarom goed de eerste tip hierboven en luister vooral.
• Vraag de leerling wat hij/zij/hen nodig heeft. Voor de ene leerling kan dat een knuffel zijn, voor de andere een dieper gesprek. Of misschien even een rondje rennen, of een frisse neus halen. Weet de leerling het zelf ook niet? Stel dan iets laagdrempeligs voor.
• Laat de leerling weten dat je er als docent, en als ‘school’, voor de leerling bent. Zoals: “Hoe je thuissituatie ook zal veranderen, op school proberen we het zo fijn en veilig mogelijk voor je te houden.”

Lees hier onze brief ‘Aan alle docenten’! 

Door: Ghislaine