Familieopstellingen

Gezien vanuit systemisch perspectief

Als twee mensen uit elkaar gaan, gaat dit altijd gepaard met veel pijn. De partners hebben immers in het begin van hun relatie veel van elkaar gehouden. Het is belangrijk voor beide partners om de pijn te doorleven, zodat het kind niet de dupe wordt en in het proces van scheiden onnodig belast wordt. In een familieopstelling wordt vaak duidelijk hoeveel pijn het doet dat de partners uit elkaar gaan en krijgt iedereen in deze workshop de mogelijkheid, naast het doorleven van de pijn, nog een keer terug te gaan naar de tijd dat er een diepe liefde tussen beiden was toen ze nog getrouwd waren.

Een opstelling kan kinderen en ouders helpen te ondersteunen in dit proces. Daarnaast biedt het meer inzicht, zodat eenieder na een verdrietige scheiding zich weer kan richten op de eigen verlangens.

Hoe werkt het?

Tijdens een opstelling kies je in de groep iemand die de vader, de moeder en het kind representeert. Deze representanten zet je intuïtief in de ruimte. Zij leven zich in en kunnen zonder dat zij iets weten over de dynamiek in het gezin, informatie geven over de relatie ten opzichte van elkaar en de onderliggende onbewuste gevoelens en gedachten van het gezin in scheiding. Iedereen kan representant zijn en de gevoelens van een ander waarnemen. Deze bewegingen zijn op papier niet goed uit te leggen. Je begrijpt het pas als je aan een familieopstelling deelneemt en het ervaart.

In de opstelling wordt eenieder zich bewust van de verbanden die er zich binnen de familie op onbewust niveau spelen. Een kind-representant kan voelen dat de moeder-representant onbewust op hem of haar leunt. Het kind voelt zich hierdoor beperkt in zijn of haar vrijheid. Een andere mogelijkheid is dat het kind onbewust tussen de ouders gaat staan om het conflict op te lossen. Een kind heeft vaak vanuit loyaliteit en een onvoorwaardelijk liefde voor de ouders, de diepe wens vader en moeder weer te verbinden. Onbewust worden kinderen dus vaak belast waardoor ze hun eigen verlangens niet meer kunnen leven.

Ook voor ouders is het belangrijk om te zien welke dynamiek er tijdens de (v)echtscheiding speelt.

Dit zijn mogelijke dynamieken binnen scheidingen:

• Soms gaat de zoon na de scheiding op de plek van de vader staan. Op deze wijze wil de zoon zijn moeder steunen. Dit belast de zoon. Hetzelfde kan gebeuren met de dochter. Als zij in de rol gaat staan van de moeder, wordt ook zij belast. Op latere leeftijd kan het zelfs zo zijn dat deze kinderen door deze belasting geen gezonde relaties aan kunnen gaan. Door deze belasting is er vaak geen ruimte voor een nieuwe partner.
• Als vader of moeder een nieuwe relatie aangaan is het belangrijk dat de voormalige partner niet wordt uitgesloten. Het is belangrijk dat ouders beseffen dat ze bij uitsluiting van de andere ouder ook het deel van de betreffende ouder in het eigen kind uitsluiten. Het kind is immers een deel van vader en moeder.

Wat kan een familieopstelling je bieden?

Op grond van de informatie die uit de familieopstelling zichtbaar wordt, kan de orde zich herstellen, kan diegene die is buitengesloten weer worden erkend of kan de balans tussen geven en nemen weer in evenwicht komen. Het kind kan zich bevrijden uit de verstrikking. De ouders kunnen op een meer liefdevolle manier uit elkaar gaan. Een goede scheiding is mogelijk als beide partners tegen elkaar zeggen:

‘Ik heb veel van je gehouden, ik heb je graag gegeven wat ik je gegeven heb. Ook jij hebt me veel gegeven en ik houd dat in ere. Voor datgene wat tussen ons ontspoord is, neem ik de verantwoordelijkheid voor mijn aandeel. En nu laat ik je gaan in vrede.’ Bert Hellinger

Dan ben je gescheiden en ieder gaat zijn eigen weg.

Het effect van een opstelling is meestal zeer langdurig en diepgaand. Na een familieopstelling kan eenieder in het familiesysteem weer met hernieuwde kracht, energie en vrijheid hun leven opnieuw vorm gaan geven. In een opstelling maken we de verschillende dynamieken zichtbaar, geven we de pijn de ruimte zodat alle partijen begrip krijgen voor wat er innerlijk bij eenieder speelt. Opstellingen kunnen je in dit proces belangrijke ondersteuning geven. Voor de opstelling is het niet noodzakelijk dat alle partijen aanwezig zijn. Ook als een van de partners of alleen het kind een opstelling doet, zal dit een grote impact hebben en inzicht geven in de dynamiek waarin de partners en het kind zich bevinden. Het is belangrijk voor de ouders om te beseffen dat, ook al zijn ze gescheiden, zij voor altijd met elkaar door hun kinderen verbonden blijven.

Door Monique van der Weijden. Levenscoach, trainer, psychosyntheticus, facilitator individuele en workshops familie- en organisatieopstellingen.

Wil jij deelnemen aan de workshop familieopstellingen op 2 maart georganiseerd door Monique van der Weijden en Marsha Pinedo? Klik hier om je in te schrijven.