‘Mentale gezondheid’ – wat een containerbegrip, niet?!

We horen het begrip vaak voorbij komen, in verschillende contexten. Onlangs nog bijvoorbeeld, toen de serie ‘Adolescence’ in opspraak was. Een serie die ons laat zien hoe social media invloed heeft op het welzijn van jongeren en die de discussie deed opwaaien waar de verantwoordelijkheid voor het welzijn van jongeren ligt.

In 2022 is het kabinet gestart met een bredere beweging op het verbeteren van de mentale gezondheid. Maar wat betekent mentale gezondheid nu écht eigenlijk? En welke factoren dragen hieraan bij? In de praktijk worden er veel verschillende termen gebruikt om mentale gezondheid te beschrijven. Hierdoor is het moeilijk om tot één beeld van mentale gezondheid te komen waar iedereen in zich kan vinden. Daarom hebben het Trimbos-instituut en het RIVM een onderzoek uitgevoerd om tot één definitie van mentale gezondheid te komen. Hiervoor zijn diverse onderzoekers, beleidsmakers, professionals en doelgroepen (zoals jongeren en volwassenen) betrokken geweest. 

Mentale gezondheid is de manier waarop je je verhoudt tot jezelf en tot anderen en hoe je omgaat met de dagelijkse uitdagingen in het leven. Tegelijkertijd gaat het ook over hoe jij en anderen dit in de samenleving ervaren. 

We weten ook dat de scheiding van ouders invloed heeft op de mentale gezondheid van kinderen en jongeren. Zo weten we dat er bij kinderen na een scheiding op korte termijn gedrags-, lichamelijke en emotionele problemen kunnen ontstaan. Dat er problemen kunnen ontstaan op school, net als in de band en relatie met vrienden & familie. En dat kinderen met gescheiden ouders hun leven een lager cijfer geven dan kinderen met ouders die nog bij elkaar zijn. Des te belangrijker dat je als sociale omgeving, opa, juf, hulpverlener of vriend van een van de ouders je hier bewust van bent en incheckt bij zowel de ouder(s), als de kinderen. Om te vragen hoe het gaat en of ze iets nodig hebben. Of de ouder(s) ergens in ontlast kunnen worden, zodat ze even een moment voor zichzelf hebben. En ook de ouders moeten bij hun kinderen blijven inchecken hoe het met ze gaat en ze de ruimte geven om te vertellen wat ze bezighoudt, en oordeelloos hier naar kunnen luisteren.

Daarom moet er binnen de aanpakken voor mentale gezondheid erkenning komen dat de scheiding of het uit elkaar gaan van ouders, een grote risicofactor is voor de mentale gezondheid van kinderen en jongeren. Op die manier kan de focus specifiek gelegd worden op scheidingen en ouders die uit elkaar gaan, zodat kinderen en jongeren niet onnodig vastlopen in de scheiding van hun ouders, maar zich hierin gezien, gehoord en gesteund voelen. Daar zetten wij ons elke dag hard voor in en dat kunnen we niet alleen. Hier hebben we de overheid (en de gemeenten) voor nodig die hier samen met ons ook de urgentie in voelen en hier ruimte voor maken in hun beleid.