Ook jouw wil is wet
Verschillende kinderrechten zijn opgenomen in het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind (IVKR). Ook rechten die van belang zijn voor kinderen van gescheiden ouders. Omdat weinig kinderen het IVKR kennen zal ik in een reeks artikelen uitleggen wat je rechten zijn. Zonder moeilijke juridische termen want dat maakt het alleen maar nog ingewikkelder.
Vrijheid van meningsuiting
Het recht van vrijheid van meningsuiting is één van de basisrechten uit onze maatschappij. Het geldt voor ieder persoon dus ook voor kinderen van gescheiden ouders. In het IVKR handelt artikel 12 over dit recht. Dit kinderrecht zegt eigenlijk gewoon dat je mening meegenomen moet worden bij alle beslissingen die belangrijk zijn voor je. Hoe meer consequenties een beslissing op je heeft, des te meer moeten ze je mening meewegen. Bijvoorbeeld als je ouders gaan scheiden, zijn je ouders, de rechtbank en de regering eigenlijk verplicht je te vragen bij wie je wilt wonen. Volgens het artikel moet je niet alleen het recht verzekerd zijn om je mening vrijuit te mogen uiten, maar moet er ook naar geluisterd worden. Natuurlijk, als je minderjarig bent, beslissen uiteindelijk de volwassenen over wat er zal gebeuren, maar ze moeten daarbij wel rekening houden met jouw mening.
Hoe zit het in Nederland?
Landen die het kinderrechtenverdrag ondertekend hebben, mogen zelf kiezen hoe ze invulling geven aan het verdrag. Ieder land bepaalt dus in zekere mate zelf op welke manier de artikelen worden nageleefd. In Nederland zit het zo dat de rechter naar je mening moet luisteren als je 12 jaar of ouder bent. Hij nodigt je dan uit voor een kinderverhoor. Je hebt dan drie keuzes:
1) Gewoon naar het kindverhoor gaan (mogelijk vergezeld van een vertrouwenspersoon). Je kan dan eventueel een briefje meenemen waarop je hebt geschreven wat je wilt zeggen, zodat je door de emoties tijdens het verhoor zeker niets vergeet te vertellen wat je belangrijk vindt. Ook heb je de optie om naast het kinderverhoor nog een brief te bezorgen bij de rechter met je mening in. Dit is echter niet noodzakelijk, want een griffier noteert de hoofdzaken van wat er gezegd wordt bij het kinderverhoor.
2) Niet naar het kinderverhoor gaan, maar wel een brief schrijven om je mening te uiten.
3) Niet naar het kinderverhoor gaan en geen brief schrijven.
Tijdens het kinderverhoor stelt de rechter jou vragen om te achterhalen wat jij wilt. Hij moet in zijn eindbeslissing namelijk rekening houden met jouw wensen.
Wat als je jonger bent dan 12?
Als je jonger bent dan 12 jaar en de rechter officieel niet naar je mening hoeft te luisteren, kun je wel een brief sturen met de vraag gehoord te worden. De rechter beslist dan of hij je uitnodigt voor een gesprek. Hij kan dat dus weigeren wat in de praktijk redelijk vaak gebeurt.
Een aanvulling op de wet
In het General Comment, een richtlijn die is opgesteld door het Comité van de Rechten van het Kind van de Verenigde Naties als aanvulling op het artikel, staat dat er aan onze mening passende waarde gehecht moet worden. Dit betekent dat de zwaarte van je mening afhangt van je leeftijd en ontwikkeling. Bijvoorbeeld weegt de mening van een twaalfjarige zwaarder mee dan de mening van een zevenjarige.
Ook staat er in General Comment nr. 12 dat je recht hebt op alle informatie die jou aangaat, dat je geïnformeerd moet worden over de gevolgen van de rechterlijke beslissing. Ook heb je recht om te worden geraadpleegd, zodat je je eigen opvattingen kan uiten. Men moet je vertellen wat de mogelijke gevolgen zijn als je opvattingen worden nageleefd. Bijvoorbeeld zeg jij dat je graag bij je moeder/vader wilt wonen, dan moet je geïnformeerd worden over welke gevolgen dit heeft op je persoonlijke leven.
Wat heb je nou aan dit recht?
-> Je mag vrijuit je mening geven en er moet belang aan gehecht worden. Dit kan vooral handig zijn als je je mening bij de rechter geeft over je hoofdverblijfplaats en hoe vaak jij omgang wilt met de andere ouder.
-> Je hebt recht op alle informatie die belangrijk voor je is. Zo weet je waar je aan toe bent.
-> Des te ouder je wordt, des te meer je mening ‘waard’ is. Het wordt dus steeds beter voor je, en dat geeft hoop.
Dit stuk is geschreven door Sophie, 16 jaar.
